W tym dziale zamieszczane będą fragmenty ustawy PRAWO O RUCHU DROGOWYM wraz z ilustracjami określonych przepisów tak aby dużo łatwiej było zrozumieć i zapamiętać potrzebne przepisy dla każdego kierowcy.
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa:
1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach
ruchu;
2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu;
3) wymagania w stosunku do innych uczestników ruchu niż kierujący
pojazdami;
4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego.
2. Przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza miejscami
wymienionymi w ust. 1 pkt 1, w zakresie:
1) koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób;
2) wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych.
3. Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 75aa–75ac, art.
140g ust. 2, art. 140i i art. 140k, stanowią zadania z zakresu administracji
rządowej.
Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) droga – wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika,
drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów
szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu
lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;
1a) droga publiczna – droga w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r.
o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z późn. zm.2));
1b) droga wewnętrzna – droga w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca
1985 r. o drogach publicznych;
2) droga twarda – drogę z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej,
klinkierowej lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-
betonowych, jeżeli długość nawierzchni przekracza 20 m; inne drogi są
drogami gruntowymi;
3) autostrada – drogę dwujezdniową, oznaczoną odpowiednimi znakami
drogowymi, na której nie dopuszcza się ruchu poprzecznego, przeznaczoną
tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z wyłączeniem czterokołowca,
które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co
najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep;
4) droga ekspresowa – drogę dwu- lub jednojezdniową, oznaczoną odpowiednimi
znakami drogowymi, na której skrzyżowania występują
wyjątkowo, przeznaczoną tylko do ruchu pojazdów samochodowych, z
wyłączeniem czterokołowca;
5) droga dla rowerów – drogę lub jej część przeznaczoną do ruchu rowerów,
oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona
od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za
pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego;
5a) pas ruchu dla rowerów – część jezdni przeznaczoną do ruchu rowerów w
jednym kierunku, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
5b) śluza dla rowerów – część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości
jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerów w
celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi
znakami drogowymi;
6) jezdnia – część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy
torowisk wydzielonych z jezdni;
7) pas ruchu – każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego
rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony lub nieoznaczony znakami
drogowymi;
8) pobocze – część drogi przyległą do jezdni, która może być przeznaczona do
ruchu pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem
lub pędzenia zwierząt;
9) chodnik – część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych;
10) skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię,
ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi
przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy
przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową, z
drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą
wewnętrzną;
11) przejście dla pieszych – powierzchnię jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska
przeznaczoną do przechodzenia przez pieszych, oznaczoną odpowiednimi
znakami drogowymi;
12) przejazd dla rowerzystów – powierzchnię jezdni lub torowiska przeznaczoną
do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczoną odpowiednimi znakami
drogowymi;
13) przystanek – miejsce zatrzymywania się pojazdów transportu publicznego,
oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi;
14) tunel – budowlę na drodze, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi;
15) obszar zabudowany – obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowymi;
16) strefa zamieszkania – obszar obejmujący drogi publiczne lub inne drogi, na
którym obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy
oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi;
16a) strefa ruchu – obszar obejmujący co najmniej jedną drogę wewnętrzną, na
który wjazdy i wyjazdy oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi;
17) uczestnik ruchu – pieszego, kierującego, a także inne osoby przebywające w
pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze;
18) pieszy – osobę znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na
niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego
uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower,
motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą
się w wózku inwalidzkim, a także osobę w wieku do 10 lat kierującą
rowerem pod opieką osoby dorosłej;
19) kolumna pieszych – zorganizowaną grupę pieszych prowadzoną przez kierownika
lub dowódcę;
20) kierujący – osobę, która kieruje pojazdem lub zespołem pojazdów, a także
osobę, która prowadzi kolumnę pieszych, jedzie wierzchem albo pędzi
zwierzęta pojedynczo lub w stadzie;
[21) kierowca – osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym;]
<21) kierowca – osobę uprawnioną do kierowania pojazdem silnikowym
lub motorowerem;>
22) szczególna ostrożność – ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu
zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających
się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie;
23) ustąpienie pierwszeństwa – powstrzymanie się od ruchu, jeżeli ruch mógłby
zmusić innego kierującego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej
zmiany prędkości, a pieszego – do zatrzymania się, zwolnienia lub przyspieszenia
kroku;
24) ruch kierowany – ruch otwierany i zamykany za pomocą sygnalizacji
świetlnej albo przez uprawnioną osobę;
25) niedostateczna widoczność – widoczność występującą od zmierzchu do świtu,
a także w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza od świtu do
zmierzchu;
26) wymijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu
poruszającego się w przeciwnym kierunku;
27) omijanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu,
uczestnika ruchu lub przeszkody;
28) wyprzedzanie – przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika
ruchu poruszającego się w tym samym kierunku;
29) zatrzymanie pojazdu – unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków
lub przepisów ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde
unieruchomienie pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów;
30) postój pojazdu – unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub
przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę;
31) pojazd – środek transportu przeznaczony do poruszania się po drodze oraz
maszynę lub urządzenie do tego przystosowane;
32) pojazd silnikowy – pojazd wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i
pojazdu szynowego;
33) pojazd samochodowy – pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia
jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h; określenie to nie obejmuje ciągnika
rolniczego;
34) pojazd wolnobieżny – pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza
prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego;
35) pojazd członowy – zespół pojazdów składający się z pojazdu silnikowego
złączonego z naczepą;
35a) pojazd nienormatywny – pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski
osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku są większe od dopuszczalnych,
przewidzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych,
lub którego wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem
lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych
w przepisach niniejszej ustawy;
35b) ładunek niepodzielny – ładunek, który bez niewspółmiernie wysokich
kosztów lub ryzyka powstania szkody nie może być podzielony na dwa
lub więcej mniejszych ładunków;
35c) pilot – osobę odpowiedzialną za zapewnienie bezpieczeństwa ruchu
drogowego oraz minimalizację utrudnień w ruchu drogowym w czasie
przejazdu pojazdu;>
36) pojazd specjalny – pojazd samochodowy lub przyczepę przeznaczone do
wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania
nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia; w pojeździe tym mogą
być przewożone osoby i rzeczy związane z wykonywaniem tej funkcji;
[37) pojazd używany do celów specjalnych – pojazd samochodowy przystosowany
w sposób szczególny do przewozu osób lub ładunków, używany przez
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, Policję, Agencję Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego,
Służbę Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Straż Graniczną,
kontrolę skarbową, Służbę Celną, jednostki ochrony przeciwpożarowej,
Inspekcję Transportu Drogowego i Służbę Więzienną;]
37) pojazd używany do celów specjalnych – pojazd samochodowy przystosowany
w sposób szczególny do przewozu osób lub ładunków, używany
przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, Policję, Agencję Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu
Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne,
Biuro Ochrony Rządu, Straż Graniczną, kontrolę skarbową,
Służbę Celną, jednostki ochrony przeciwpożarowej, Inspekcję Transportu
Drogowego i Służbę Więzienną;>
38) pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci
niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o
zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi;
określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku
i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo
sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego;
39) pojazd zabytkowy – pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został
wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji
zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi
przepisami;
40) samochód osobowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie
do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą oraz ich bagażu;
41) autobus – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu
więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą;
41a) autobus szkolny – autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły,
barwy pomarańczowej, oznaczony z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami
barwy białej, z napisem barwy czarnej „autobus szkolny”;
42) samochód ciężarowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie
do przewozu ładunków; określenie to obejmuje również samochód ciężarowo-
osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu ładunków i osób w
liczbie od 4 do 9 łącznie z kierowcą;
42a) ciągnik samochodowy – pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie
wyłącznie do ciągnięcia przyczepy; określenie to obejmuje ciągnik siodłowy
i ciągnik balastowy;
<42b) czterokołowiec – pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu
osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego
i motocykla, którego masa własna nie przekracza:
a) w przypadku przewozu rzeczy 550 kg,
b) w przypadku przewozu osób 400 kg;
42c) czterokołowiec lekki – czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza
350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;>
43) taksówka – pojazd samochodowy, odpowiednio wyposażony i oznaczony,
przeznaczony do przewozu osób w liczbie nie większej niż 9 łącznie z kierowcą
oraz ich bagażu podręcznego za ustaloną na podstawie taksometru
opłatą;
44) ciągnik rolniczy – pojazd silnikowy skonstruowany do używania łącznie ze
sprzętem do prac rolnych, leśnych lub ogrodniczych; ciągnik taki może być
również przystosowany do ciągnięcia przyczep oraz do prac ziemnych;
[45) motocykl – pojazd samochodowy jednośladowy lub z bocznym wózkiem –
wielośladowy;
46) motorower – pojazd jednośladowy lub dwuśladowy zaopatrzony w silnik
spalinowy o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3, którego konstrukcja
ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;]
<45) motocykl – pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o
pojemności skokowej przekraczającej 50 cm3, dwukołowy lub z bocznym
wózkiem – wielośladowy; określenie to obejmuje również pojazd
trójkołowy o symetrycznym rozmieszczeniu kół;
46) motorower – pojazd dwu- lub trójkołowy zaopatrzony w silnik spalinowy
o pojemności skokowej nieprzekraczającej 50 cm3 lub w silnik elektryczny
o mocy nie większej niż 4 kW, którego konstrukcja ogranicza
prędkość jazdy do 45 km/h;>
47) rower – pojazd o szerokości nieprzekraczającej 0,9 m poruszany siłą mięśni
osoby jadącej tym pojazdem; rower może być wyposażony w uruchamiany
naciskiem na pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu
nie wyższym niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż
250W, którego moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po
przekroczeniu prędkości 25 km/h.;
47a) wózek rowerowy – pojazd o szerokości powyżej 0,9 m przeznaczony do
przewozu osób lub rzeczy poruszany siłą mięśni osoby jadącej tym pojazdem;
wózek rowerowy może być wyposażony w uruchamiany naciskiem na
pedały pomocniczy napęd elektryczny zasilany prądem o napięciu nie wyższym
niż 48 V o znamionowej mocy ciągłej nie większej niż 250W, którego
moc wyjściowa zmniejsza się stopniowo i spada do zera po przekroczeniu
prędkości 25 km/h.;
48) wózek inwalidzki – pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się
osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego
konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego;
49) zespół pojazdów – pojazdy złączone ze sobą w celu poruszania się po drodze
jako całość; nie dotyczy to pojazdów złączonych w celu holowania;
49a) kolejka turystyczna – zespół pojazdów składający się z ciągnika rolniczego,
którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, albo pojazdu
wolnobieżnego oraz przyczepy (przyczep) dostosowanej do przewozu osób, wykorzystywanych w ramach prowadzonej działalności w zakresie świadczenia
usług turystycznych;
50) przyczepa – pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem;
51) przyczepa lekka – przyczepę, której dopuszczalna masa całkowita nie przekracza
750 kg;
52) naczepa – przyczepę, której część spoczywa na pojeździe silnikowym i obciąża
ten pojazd;
53) masa własna – masę pojazdu z jego normalnym wyposażeniem, paliwem,
olejami, smarami i cieczami w ilościach nominalnych, bez kierującego;
54) dopuszczalna masa całkowita – największą określoną właściwymi warunkami
technicznymi masę pojazdu obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego
do poruszania się po drodze;
55) rzeczywista masa całkowita – masę pojazdu łącznie z masą znajdujących się
na nim rzeczy i osób;
56) dopuszczalna ładowność – największą masę ładunku i osób, jaką może
przewozić pojazd, która stanowi różnicę dopuszczalnej masy całkowitej
i masy własnej pojazdu;
57) nacisk osi – sumę nacisków, jaką na drogę wywierają koła znajdujące się na
jednej osi;
58) VIN – numer identyfikacyjny pojazdu nadany i umieszczony przez producenta;
59) urządzenie rejestrujące – stacjonarne, przenośne albo zainstalowane w pojeździe
albo na statku powietrznym urządzenie ujawniające i zapisujące za
pomocą technik utrwalania obrazów naruszenia przepisów ruchu drogowego
przez kierujących pojazdami.
Dział II
Ruch drogowy
Rozdział 1
Zasady ogólne
Art. 3.
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować
ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać
wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa
lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić
spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.
Przez działanie rozumie się również zaniechanie.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby znajdującej się w pobliżu drogi,
jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym
przepisie.
3. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa
ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć niezbędne środki w
celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna
o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu.
Art. 4.
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni
uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności
wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.
Art. 5.
1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować
się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione
do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet
wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany
przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe.
2. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego
kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.
3. Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi regulującymi
pierwszeństwo przejazdu.
Art. 6.
1. Polecenia lub sygnały może dawać uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej
się na drodze:
1) policjant;
2) żołnierz Żandarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porządkowego,
zabezpieczający przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie
akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia;
3) funkcjonariusz Straży Granicznej;
3a) inspektor Inspekcji Transportu Drogowego;
3b) umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny;
3c) strażnik gminny (miejski);
4) pracownik kolejowy na przejeździe kolejowym;
5) osoba działająca w imieniu zarządcy drogi lub osoba wykonująca roboty na
drodze na zlecenie lub za zgodą zarządcy drogi;
6) osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez jezdnię, w wyznaczonym
miejscu;
7) kierujący autobusem szkolnym w miejscach postoju związanych z wsiadaniem
lub wysiadaniem dzieci;
7a) ratownik górski podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem
akcji ratowniczej;
8) strażnik leśny lub funkcjonariusz Straży Parku – na terenie odpowiednio lasu
lub parku narodowego;
9) strażak Państwowej Straży Pożarnej podczas wykonywania czynności związanych
z prowadzeniem akcji ratowniczej;
10) członek ochotniczej straży pożarnej podczas wykonywania czynności związanych
z prowadzeniem akcji ratowniczej;
<11) funkcjonariusz Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności
związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa ochranianych osób,
obiektów i urządzeń;
12) pilot podczas wykonywania czynności związanych z pilotowaniem przejazdu
pojazdu nienormatywnego.>
2. Osoby, o których mowa w ust. 1 i ust. 4 pkt 2, powinny być łatwo rozpoznawalne
i widoczne z dostatecznej odległości, zarówno w dzień, jak i w nocy.
3. Przepis ust. 2 w zakresie łatwej rozpoznawalności:
1) dotyczy osoby wymienionej w ust. 1 pkt 1 tylko poza obszarem zabudowanym;
2) nie dotyczy kierującego autobusem szkolnym, jeżeli sygnał do zatrzymania
innych pojazdów dawany jest przez tę osobę bez wychodzenia z odpowiednio
oznaczonego pojazdu.
[3a. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4–8 i ust. 4 pkt 2, mogą dawać polecenia
lub sygnały uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej się na drodze pod
warunkiem ukończenia szkolenia organizowanego przez wojewódzki ośrodek ruchu
drogowego.]
<3a. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4–8 i 12 oraz ust. 4 pkt 2, mogą dawać
polecenia lub sygnały uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej
się na drodze pod warunkiem ukończenia szkolenia organizowanego przez
wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. Pilot zabezpieczający przejazd pojazdu
nienormatywnego będący osobą, o której mowa w ust. 1 pkt 1–3c i 9,
nie podlega szkoleniu.>
3b. Szkolenie, o którym mowa w ust. 3a, może być przeprowadzone odpłatnie.
Opłatę ponosi podmiot kierujący na szkolenie, a w pozostałych przypadkach –
osoba odbywająca szkolenie. Wysokość maksymalnej opłaty za szkolenie jednej
osoby nie może przekraczać 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego
na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw transportu, uwzględniając potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa
i porządku w trakcie kierowania ruchem drogowym oraz sprawnego wykonywania
czynności w tym zakresie, w drodze rozporządzenia:
1) określi organizację i sposób wykonywania czynności, o których mowa
w ust. 1, program i tryb prowadzenia szkolenia w tym zakresie, wzór zaświadczenia
o ukończeniu szkolenia, wysokość stawek za szkolenie oraz
tryb ich pobierania i zwrotu, biorąc pod uwagę w szczególności średnie realne
koszty organizacji i przeprowadzania szkolenia;
2) może upoważnić inne osoby do wykonywania czynności, o których mowa w
ust. 1, oraz określić okoliczności, szczegółowe warunki, sposób wykonywania
czynności w tym zakresie, jak również warunki, które te osoby muszą
spełniać;
3) określi wzór ubioru osób, o których mowa w ust. 1 pkt 4–6.
Art. 7.
1. Znaki i sygnały drogowe wyrażają ostrzeżenia, zakazy, nakazy lub informacje.
2. Minister właściwy do spraw transportu i minister właściwy do spraw wewnętrznych,
w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając w szczególności
konieczność dostosowania sygnałów drogowych do postanowień umów międzynarodowych, określi, w drodze rozporządzenia, znaki i sygnały obowiązujące
w ruchu drogowym, ich znaczenie i zakres obowiązywania.
3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnienia czytelności i
zrozumiałości znaków i sygnałów drogowych dla uczestników ruchu drogowego,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne dla znaków
i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, a
także warunki ich umieszczania na drogach.
Art. 8.
1. Osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej, kierująca pojazdem
samochodowym oznaczonym kartą parkingową może nie stosować się do niektórych
znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju, w zakresie
określonym przepisami, o których mowa w art. 7 ust. 2.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również do:
1) kierującego pojazdem przewożącego osobę o obniżonej sprawności ruchowej;
2) pracowników placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją
osób niepełnosprawnych pozostających pod opieką tych placówek.
3. Karta parkingowa powinna być umieszczona za przednią szybą pojazdu samochodowego
w sposób umożliwiający jej odczytanie.
4. Kartę parkingową, za opłatą, wydaje starosta.
5. Kartę parkingową osobie, o której mowa w ust. 1, wydaje się na podstawie wydanego
przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności:
1) orzeczenia o niepełnosprawności,
2) orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień
– wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z późn. zm.3)).
5a. (uchylony).
5b. (uchylony).
6. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w stosunku do kierujących pojazdami zaopatrzonymi
w kartę parkingową wydaną za granicą.
7. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór karty parkingowej, uwzględniając w szczególności konieczność ujednolicenia
wzoru karty parkingowej z rozwiązaniami przyjętymi w krajach
europejskich, w celu umożliwienia korzystania osobom niepełnosprawnym
z ulg i przywilejów w ruchu drogowym, określonych w przepisach prawa
krajowego;
1a) wzór oraz tryb wydania karty parkingowej dla placówek, o których mowa w
ust. 2 pkt 2;
2) wysokość opłat za wydanie karty parkingowej, uwzględniając koszty związane
z jej wydaniem i dystrybucją.
8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw zabezpieczenia społecznego i ministrem właściwym do spraw zdrowia
określi, w drodze rozporządzenia, rodzaj placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją
lub edukacją osób niepełnosprawnych uprawnionych do uzyskania
karty parkingowej oraz tryb wydawania tym placówkom karty parkingowej, mając
na względzie zapewnienie wydawania karty właściwym placówkom.
Art. 9.
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd
pojazdu uprzywilejowanego, w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z
jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie się.
Art. 10.
1. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem
na drogach krajowych.
2. Wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach:
1) wojewódzkich,
2) powiatowych,
3) gminnych,
4) publicznych położonych w miastach na prawach powiatu i w mieście stołecznym
Warszawie,
5) wewnętrznych położonych w strefach ruchu lub strefach zamieszkania.
3. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad zarządza ruchem na drogach
krajowych, z zastrzeżeniem ust. 6.
4. Marszałek województwa zarządza ruchem na drogach wojewódzkich, z zastrzeżeniem
ust. 6.
5. Starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych, z zastrzeżeniem
ust. 6.
6. Prezydent miasta zarządza ruchem na drogach publicznych położonych w miastach
na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.
7. Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie
zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami.
8. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad może powierzyć zadania w zakresie
zarządzania ruchem na drogach krajowych marszałkowi województwa.
9. Drogami krajowymi, wojewódzkimi, powiatowymi i gminnymi są drogi publiczne
określone zgodnie z przepisami o drogach publicznych.
10. Organy sprawujące nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach mogą nakazać
zmianę organizacji ruchu ze względu na ważny interes ogólnospołeczny lub konieczność
zapewnienia ruchu tranzytowego.
10a. Podmioty zarządzające drogami, o których mowa w ust. 7, ustalając organizację
ruchu na tych drogach stosują znaki i sygnały drogowe oraz zasady ich umieszczania wynikające z ustawy i jej przepisów wykonawczych. Koszt oznakowania
drogi wewnętrznej ponosi podmiot zarządzający drogą.
11. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność ochrony
dróg przed zniszczeniem oraz zapewnienie bezpieczeństwa ruchu w okresie
zwiększonego natężenia ruchu pojazdów osobowych, może wprowadzić, w drodze
rozporządzenia, okresowe ograniczenia ruchu pojazdów na drogach lub zakaz
ruchu niektórych rodzajów pojazdów.
12. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym
do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając w
szczególności:
1) konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim uczestnikom ruchu
drogowego,
2) potrzebę efektywnego wykorzystania dróg publicznych,
3) potrzeby społeczności lokalnej,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki zarządzania ruchem na
drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem.
Rozdział 2
Ruch pieszych
Art. 11.
1. Pieszy jest obowiązany korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie
ich braku – z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać,
pieszy może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak
najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi.
2. Pieszy idący po poboczu lub jezdni jest obowiązany iść lewą stroną drogi.
3. Piesi idący jezdnią są obowiązani iść jeden za drugim. Na drodze o małym ruchu,
w warunkach dobrej widoczności, dwóch pieszych może iść obok siebie.
4. Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerów jest dozwolone tylko w razie
braku chodnika lub pobocza albo niemożności korzystania z nich. Pieszy, z wyjątkiem
osoby niepełnosprawnej, korzystając z tej drogi, jest obowiązany ustąpić
miejsca rowerowi.
5. Przepisów ust. 1–4 nie stosuje się w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy
korzysta z całej szerokości drogi i ma pierwszeństwo przed pojazdem.
Art. 12.
1. Kolumna pieszych, z wyjątkiem pieszych w wieku do 10 lat, może się poruszać
tylko prawą stroną jezdni.
2. Do kolumny pieszych w wieku do 10 lat stosuje się odpowiednio przepisy art. 11
ust. 1 i 2.
3. Liczba pieszych idących jezdnią w kolumnie obok siebie nie może przekraczać
4, a w kolumnie wojskowej – 6, pod warunkiem że kolumna nie zajmuje więcej
niż połowy szerokości jezdni.
4. Piesi w wieku do 10 lat mogą iść w kolumnie tylko dwójkami pod nadzorem co
najmniej jednej osoby pełnoletniej.
5. Długość kolumny pieszych nie może przekraczać 50 m. Odległość między kolumnami
nie może być mniejsza niż 100 m.
6. Jeżeli przemarsz kolumny pieszych odbywa się w warunkach niedostatecznej
widoczności:
1) pierwszy i ostatni z idących z lewej strony są obowiązani nieść latarki:
a) pierwszy – ze światłem białym, skierowanym do przodu,
b) ostatni – ze światłem czerwonym, skierowanym do tyłu;
2) w kolumnie o długości przekraczającej 20 m idący po lewej stronie z przodu
i z tyłu są obowiązani używać elementów odblaskowych odpowiadających
właściwym warunkom technicznym, a ponadto idący po lewej stronie są
obowiązani nieść dodatkowe latarki ze światłem białym, rozmieszczone w
taki sposób, aby odległość między nimi nie przekraczała 10 m;
3) światło latarek powinno być widoczne z odległości co najmniej 150 m.
7. Zabrania się:
1) ruchu po jezdni kolumny pieszych w czasie mgły; zakaz ten nie dotyczy kolumny
wojskowej lub policyjnej;
2) ruchu po jezdni kolumny pieszych w wieku do 10 lat w warunkach niedostatecznej
widoczności;
3) prowadzenia po jezdni kolumny pieszych przez osobę w wieku poniżej 18
lat.
Art. 13.
1. Pieszy, przechodząc przez jezdnię lub torowisko, jest obowiązany zachować
szczególną ostrożność oraz, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, korzystać z przejścia dla
pieszych. Pieszy znajdujący się na tym przejściu ma pierwszeństwo przed pojazdem.
2. Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych jest dozwolone, gdy
odległość od przejścia przekracza 100 m. Jeżeli jednak skrzyżowanie znajduje
się w odległości mniejszej niż 100 m od wyznaczonego przejścia, przechodzenie
jest dozwolone również na tym skrzyżowaniu.
3. Przechodzenie przez jezdnię poza przejściem dla pieszych, o którym mowa w
ust. 2, jest dozwolone tylko pod warunkiem, że nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa
ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdów. Pieszy jest obowiązany
ustąpić pierwszeństwa pojazdom i do przeciwległej krawędzi jezdni iść drogą
najkrótszą, prostopadle do osi jezdni.
4. Jeżeli na drodze znajduje się przejście nadziemne lub podziemne dla pieszych,
pieszy jest obowiązany korzystać z niego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
5. Na obszarze zabudowanym, na drodze dwujezdniowej lub po której kursują
tramwaje po torowisku wyodrębnionym z jezdni, pieszy przechodząc przez
jezdnię lub torowisko jest obowiązany korzystać tylko z przejścia dla pieszych.
6. Przechodzenie przez torowisko wyodrębnione z jezdni jest dozwolone tylko w
miejscu do tego przeznaczonym.
7. Jeżeli wysepka dla pasażerów na przystanku komunikacji publicznej łączy się z
przejściem dla pieszych, przechodzenie do i z przystanku jest dozwolone tylko
po tym przejściu.
8. Jeżeli przejście dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przejście
na każdej jezdni uważa się za przejście odrębne. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przejścia dla pieszych w miejscu, w którym ruch pojazdów jest rozdzielony wysepką lub za pomocą innych urządzeń na jezdni.
Art. 14.
Zabrania się:
1) wchodzenia na jezdnię:
a) bezpośrednio przed jadący pojazd, w tym również na przejściu dla pieszych,
b) spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność drogi;
2) przechodzenia przez jezdnię w miejscu o ograniczonej widoczności drogi;
3) zwalniania kroku lub zatrzymywania się bez uzasadnionej potrzeby podczas
przechodzenia przez jezdnię lub torowisko;
4) przebiegania przez jezdnię;
5) chodzenia po torowisku;
6) wchodzenia na torowisko, gdy zapory lub półzapory są opuszczone lub
opuszczanie ich rozpoczęto;
7) przechodzenia przez jezdnię w miejscu, w którym urządzenie zabezpieczające
lub przeszkoda oddzielają drogę dla pieszych albo chodnik od jezdni,
bez względu na to, po której stronie jezdni one się znajdują.
Art. 15.
Przepisów art. 11–14 nie stosuje się w razie zamknięcia ruchu pojazdów na drodze.
Rozdział 3
Ruch pojazdów
Oddział 1
Zasady ogólne
Art. 16.
1. Kierującego pojazdem obowiązuje ruch prawostronny.
2. Kierujący pojazdem, korzystając z drogi dwujezdniowej, jest obowiązany jechać
po prawej jezdni; do jezdni tych nie wlicza się jezdni przeznaczonej do dojazdu
do nieruchomości położonej przy drodze.
3. Kierujący pojazdem, korzystając z jezdni dwukierunkowej co najmniej o czterech
pasach ruchu, jest obowiązany zajmować pas ruchu znajdujący się na prawej
połowie jezdni.
4. Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać możliwie blisko prawej krawędzi
jezdni. Jeżeli pasy ruchu na jezdni są wyznaczone, nie może zajmować więcej
niż jednego pasa.
5. Kierujący pojazdem zaprzęgowym, rowerem, wózkiem rowerowym, motorowerem,
wózkiem ręcznym oraz osoba prowadząca pojazd napędzany silnikiem są
obowiązani poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy lub
ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych.
6. Kierujący pojazdem znajdującym się na części jezdni, po której jeżdżą pojazdy
szynowe, jest obowiązany ustąpić miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi szynowemu.
7. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kierujący rowerem, motorowerem
lub motocyklem może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia
opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku, z zastrzeżeniem art.
33 ust. 1.
